“HALLOWEEN” CADILAR BAYRAMI’NIN MASKESİNİ DÜŞÜRMEK :(
HALLOWEEN KUTLU OLUR MU?
Halloween yani halk arasında bilindiği şekliyle Cadılar Bayramı aslında başka bir şeyin taklidi. Bizde barlarda ve gece kulüplerinde maskeli balo / kıyafet balosuna dönüştürülen türü ise taklidin taklidinin taklidi…
Halloween Amerikan gençlik korku filmlerinde sıkça kullanılan bir konu. Halloween partisine giden gençler seri katil tarafından birer birer öldürülür klişesi. Sonra aynı filmin 2-3 diye devamı da yapılır ve Halloween kutlaması her sene kan dökülmeye biter. Zaten kökene dönecek olursak bu eski Pagan bayramının asıl hedeflerinden biri de kan dökmektir, en azından sinemada geleneğe uyulur.
TİCARİ AÇIDAN BAKINCA
Hiç de masum ve sevimli olmayan vampir, cadı, hayalet benzeri karakterlerin bir eğlence ve kutlama malzemesi olması garip. Batı ülkelerinde 31 Ekim’de kutlanıyor ve günler önce o gece giyilecek kıyafetler, korku maskeleri ve aksesuarları satışa çıkıyor. Özellikle küçük yaştaki çocuklara yönelik bu pazarlama yöntemi tabii 18-35 yaş arası Cadı Bayramı sevenlere de para harcama fırsatı veriyor. Sahte kan, vampir dişleri, ölü makyajı için kozmetik ve diğer aksesuarlar alıcı buluyor.
Ülkemizde eğlence mekanları neden ve nasıl olduğunu bilmeden Cadılar Bayramı partisi düzenliyorlar. İşin ilginç tarafı bizdeki Cadılar Bayramına sadece zombi, mumya, vampir kostümüyle değil, palyaço, korsan, hemşire ve her türlü ilgisiz kıyafetle de gidenler var. Zaten ertesi sabah kimse bir şey hatırlamayacağından hem ne giyildiğinin hem de ne yapıldığının önemi kalmıyor.
HALLOWEEN’İN ASLI NE?
Bugün batı dünyasında benimsenmiş pek çok bayram ve kutlama gibi Cadılar Bayramı da Hristiyanlık öncesi Pagan inançlar döneminden geliyor. Cadılar Bayramı’nın kökeni keltlerin samhain festivaline dayanır. Samhain bir kelt festivalidir. “yaz” ve “son” kelimelerinden oluşur. isminden anlaşılabileceği üzere esasında yazın bitişini ve soğukların başlangıcını temsil eder. Keltler de tarih öncesi ve ilkçağ döneminde Avrupa’da yaşayan bir halk, yaşadıkları bölge Kuzey Avrupa olduğu için orada soğukların ne denli keskin olduğunu tahmin edersiniz. Günlük hayata dolayısıyla çokça sirayet etmiş bu.
Samhain aslında bu festivallerin oluşmasını sağlayan bir çeşit şeytandır efsaneye göre. Kelt’lere göre, 31 ekim gecesi, yılda bir kere ölüler alemi ve canlılar arasındaki sınırları oluşturan perde incelmektedir; o gece, Samhain’in gecesidir. Samhain’in uyandırılması için 29-30 ve 31 ekim’de üç ayrı kurban verilmesi gerekmekte. böylelikle Samhain yeryüzüne çıkar, buradaki ölüleri diriltir, hayaletleri canlandırır ve bu şekilde kıyamet başlar. Yani tüm o hayalet ve zombi kostümleri bunu temsil ediyor.
Cadılar bayramında kullanılan tüm ritüeller aslında bu antik çağlarda yaşanıldığı yazan efsanenin dönüştürülmüş hali kısaca.
Maskeler: cadılar bayramı’nda takılan maskeler, efsaneye göre aslında Samhain’in insanları fark edememesi için yani ondan saklanmak için takılmaktaydı.
Kapıya bırakılan şekerler: Samhain’in karnını doyurmak içindi.
Balkabakları: evlerin önüne konulan balkabağından kafalar ise ona tapınanların evlerini göstermek için kullanılıyordu. Samhain’in müritlerini tanıması ve onlara zarar vermemesi için bir işaretti. bir geleneğe göre balkabaklarının içinde mum üç gün boyunca söndürülmezmiş, aksi yapılırsa Samhain o evi altüst edermiş. Yine efsaneye göre Samhain yüzyıllar önce cehenneme gönderilmesine rağmen ritüeller devam etti…
Ekleme: antik kelt döneminde balkabağı yoktu, bunun için turp kullanırlarmış. Zira balkabağı Amerika kıtası’ndan gelen bir gıda. kökeni de Meksika. bildiğimiz turuncu kabuklular Kuzey Amerika kızılderililerin yetiştirdikleri versiyonu imiş. Yani balkabağı geleneği amerika’ya geçince başlıyor.
AVRUPA’DAN AMERİKA’YA
İskoçya ve İrlanda’dan Amerika’ya giden göçmenler bu geleneği ABD’ye taşımış. Ticarileşmesi 1900’lerde başlamış, kartpostallar ve çeşitli dekorasyonlar ortaya çıkmış. 1930’larda cadılar bayramı kostümleri dükkanlarda görülmeye başlamış ve o ünlü “şeker mi bilmece mi (trick or treat)” sorusu da 1950’lerde yaygınlaşmış. bu kuzey avrupa geleneği günümüzde ABD’nin kesin bir süper güç olması ve kültür emperyalizmini de elinde tutmasının bir sonucu olarak çeşitli kültürlere yayılmaya devam ediyor. Samhain festivalini de Avrupa’da kutlamaya devam edenler mevcut.
Halloween ismi nereden geliyor?
Cadılar Bayramı anglosakson dünyasında ve başlıca batılı ülkelerde “Halloween” olarak adlandırılır. bu sözcük all hallow’s eve (azizler günü’nün arifesi) kavramından kısaltılarak oluşturulmuştur.
Avrupa’daki reform hareketlerinden sonra özellikle Protestan Hristiyanlar arasında cadılar bayramı kutlamaları neredeyse son bulurken, Britanya’da seküler bir bayram olarak kutlanmaya devam etmiştir.
ÖZETLE
Kullanılan, giyilen, takılan her nesne ve giysi kendi frekansına sahip olduğu gibi benzerlerinin frekansını da çeker. Karanlık görünüşlü, ürkütücü, tehdit edici nesne ve figürler, benzerlerini davet eder. Özellikle küçük çocukların bu gelenekte yer alması, korku makyajları ve kostümleriyle dolaşması hem psikolojik hem de ruhsal ve metafiziksel açıdan endişe verici.
FARAH YURDÖZÜ
Kaynak: Ekşi Şeyler.
